Sanatoria kiedyś i dziś

Sanatorium i sankium to dwa słowa, które są bardzo podobne w pisowni i wymowie. Przyjrzymy się różnicy między słowami sanatorium i sankium oraz niektórymi przykładami ich użycia w zdaniach.

Skąd wzięło się to słowo?

Sanatorium jest placówką, w której leczone są osoby z przewlekłą chorobą lub wymagające rekonwalescencji. Sanatoria powstały po raz pierwszy w XIX wieku, głównie w celu leczenia gruźlicy. Celem sanatorium było po pierwsze odizolowanie chorych od zdrowej populacji, a po drugie zapewnienie pacjentowi zdrowego środowiska do wyleczenia. Przed pojawieniem się antybiotyków gruźlica była plagą wśród ludności.

Sankium jest także placówką, w której leczone są osoby z przewlekłą chorobą lub wymagające rekonwalescencji. Formy w liczbie mnogiej to sanktuarium lub sanitaria.

Terminy sanatorium i sanitarne są wymienne, jednak termin sanitarny to przede wszystkim słowo w Ameryce Północnej. Różnica między słowami polega na ich pochodzeniu, choć nie jest to duża różnica. Słowo sanitorium pochodzi od późnego łacińskiego słowa sanitorius, co oznacza przywracający/dający zdrowie. Słowo sankium pochodzi od łacińskiego słowa sanitas, co oznacza zdrowie.

Geneza

Pierwszą sugestię sanatorium w nowoczesnym sensie prawdopodobnie przedstawił George Bodington, który otworzył sanatorium w Sutton Coldfield w 1836 roku, a później opublikował swój esej „O leczeniu i leczeniu konsumpcji płucnej” w 1840 roku. Odrzucony przez recenzentów w Lancecie jako „bardzo prymitywne pomysły i niepoparte dowodami”, a jego sanatorium wkrótce potem zostało przekształcone w azyl. Uzasadnieniem dla sanatoriów w epoce przed antybiotykami było to, że reżim odpoczynku i dobrego odżywiania dawał najlepszą szansę, że układ odpornościowy cierpi na „ścianki” kieszeni płucnej infekcji TB. W 1863 r. Hermann Brehmer otworzył Brehmersche Heilanstalt für Lungenkranke w Görbersdorf (Sokołowsko) na Śląsku (obecnie Polska) w celu leczenia gruźlicy. Pacjenci byli narażeni na duże ilości świeżego powietrza na dużej wysokości, odpoczynek i dobre odżywianie. Sanatorium na gruźlicę stało się powszechne w całej Europie od końca XIX wieku.

Pierwsze placówki

Adirondack Cottage Sanitarium, założony w Saranac Lake w stanie Nowy Jork w 1885 roku, był pierwszym tego typu zakładem w Ameryce Północnej. Według Saskatchewan Lung Association, kiedy w 1904 r. powstało Narodowe Stowarzyszenie Przeciwgruźlicze (Kanada), jego członkowie, w tym znany pionier w walce z gruźlicą, dr R. G. Ferguson uważał, że należy wprowadzić rozróżnienie między znanymi kurortami a nowymi szpitalami leczącymi gruźlicę. Postanowili więc użyć nowego słowa, które zamiast wywodzić się z łacińskiego rzeczownika sanitas, oznaczającego zdrowie, podkreślałoby potrzeba naukowego uzdrowienia lub leczenia. W związku z tym wzięli łaciński czasownik root sano, co oznacza uzdrowienie, i przyjęli nowe słowo sanatorium.

W Szwajcarii było wiele sanatoriów, ponieważ pracownicy służby zdrowia wierzyli, że czyste, zimne górskie powietrze jest najlepszym sposobem leczenia chorób płuc. W Finlandii na początku XX wieku w całym kraju w izolowanych obszarach leśnych zbudowano serię sanatoriów przeciwgruźliczych. Najbardziej znanym było Sanatorium Paimio, ukończone w 1933 r., Zaprojektowane przez światowej sławy architekta Alvara Aalto. Miał zarówno balkony słoneczne, jak i taras na dachu, gdzie pacjenci leżeli cały dzień albo w łóżkach, albo na specjalnie zaprojektowanych krzesłach Paimio Chair. W Portugalii Sanatorium Heliantia w Valadares służyło do leczenia gruźlicy kości w latach 30. i 60. XX wieku.

Obecnie wyjazd do sanatorium jest stosowany w przypadku osób z dolegliwościami zdrowotnymi, łączy się z korzystaniem ze świeżego, czystego powietrza oraz licznymi zabiegami i rehabilitacją

 

Author: spokojnewakacje.pl