Najczęstszą przyczyną zatrzymania krążenia (u osób dorosłych) i oddychania są zaburzenia pracy serca pochodzenia kardiologicznego. Nasze serce w momencie nagłego zatrzymania krążenia paradoksalnie nie przestaje pracować, mówiąc o NZK myślimy o stanie, w którym krew nie krąży po naszym ciele, serce w tym czasie (jakbyśmy otworzyli klatkę piersiową i na nie spojrzeli będzie pracować) może mieć zaburzenie pracy komór, dochodzi wtedy do tzw. migotania komór. Jest to nieskoordynowana i chaotyczna praca mięśnia sercowego, niepowodującego przepompowywania krwi. Nie ma możliwości, aby ocenić w jakim mechanizmie doszło do zatrzymania krążenia bez wykonania badania EKG, dlatego też fakt NZK sprowadzamy do oceny oddechu. Kiedyś, aby dokonać takiej analizy potrzebna była osoba z wykształceniem medycznym i specjalistycznym sprzętem, teraz to możesz być i Ty! Jedną z funkcji AED jest właśnie analiza rytmu serca.
Czym jest AED?
Automatyczny defibrylator zewnętrzny, jest to zaawansowane urządzenie mające za zadanie dzięki swojej prostej i intuicyjnej obsłudze umożliwić wykonanie analizy rytmu serca poszkodowanego oraz wykonać defibrylację świadkom zdarzenia, bez potrzeby posiadania przez nich specjalistycznego wykształcenia!
AED za pośrednictwem krótkich poleceń, prowadzi krok po kroku osoby udzielające pierwszej pomoc poprzez kolejne czynności związane z oceną stanu poszkodowanego i resuscytacją krążeniowo-oddechową.
Jak działa AED
W trakcie wspomnianej już wcześniej analizy rytmu serca AED „prześwietla” serce i podejmuje decyzję o tym, czy jest potrzebna defibrylacja. Defibrylacja jest to wyładowanie elektryczne o energii w przedziale 150-360J. Jej zadaniem jest wyłączenie pracy mięśnia sercowego (nieskoordynowana i chaotyczna praca nie powodującego krążenia) i umożliwienie sercu z powrotem „wskoczenie” w swój naturalny rytm pracy, który będzie powodować krążenie, a co za tym idzie przywróci oddech poszkodowanego. Upraszczając, wykonując defibrylację, powodujemy reset niepoprawnie działającego serca (tak jak z niestabilnym systemem w komputerze) i dajemy mu szansę ponownie się uruchomić się już bez wcześniejszego błędu.
Badania wykazują, że defibrylacja wykonana w przeciągu pierwszych 5 minut od momentu NZK, zwiększa szanse poszkodowanego od 59-65% na przeżycie…
Badania też wskazują, że jeżeli wykonamy wszystkie czynności BLS (poprzedni rozdział) i użyjemy AED w przeciągu pierwszych minut od momentu NZK szanse na przeżycie poszkodowanego i pełny powrót do zdrowia bez ubytku neurologicznego wynoszą aż 40%!
Czy to dużo? Tak, pamiętajmy, że brak oddechu (krążenia) stanowi moment śmierci klinicznej. Jeżeli osobie bez oznak krążenia nie udzielimy pierwszej pomocy (RKO+AED) dojdzie do śmierci biologicznej (stan nieodwracalny). Natomiast jeżeli wykonamy wszystkie czynności związane z BLS (Pierwsza Pomoc) i użyjemy do tego AED to szansa na to, że poszkodowany przeżyje rosną trzykrotnie. Co więcej, istnieje 40% szans na to, że jakość jego życia nie ulegnie pogorszeniu po epizodzie zatrzymania krążenia.
Gdzie znajdziemy AED
Popularyzacja zagadnień związanych z pierwszą pomocą oraz programy publicznego dostępu do defibrylacji, powodują że takich urządzeń jest co raz więcej w naszym otoczeniu. Gdzie znajdziemy AED?
- Ciągi komunikacyjne (dworce kolejowe, dworce PKS, lotniska, metro, miejsca obsługi podróżnych)
- Urzędy publiczne
- Obiekty rekreacyjno-sportowe
- Duże obiekty handlowe
- Popularne atrakcje turystyczne
- Ochotnicze straże pożarne
- Komunikacja miejska
Czy będę umiał używać AED?
Tak! Założeniem AED jest być jak najprostszym i najbezpieczniejszym w swoim działaniu. Wystarczy już podstawowe szkolenie z pierwszej pomocy na AED treningowym, aby skutecznie przygotować się do działań praktycznych! Najważniejszą rzeczą, którą należy wykonać po dostarczeniu AED na miejsce zdarzenia jest po prostu je włączyć i spełniać krok po kroku jego wszystkie polecenia.
Wyposażenie standardowe AED
Na miejsce zdarzenia AED zostanie dostarczone w pudełku ochronnym, będzie ono mieć za zadanie ochronę urządzenia przed czynnikami zewnętrznymi. W sytuacji, gdy otworzymy je przed naszymi oczami ukaże się:
- Urządzenie AED (z reguły mały prostokąt) na którym będziemy mogli zaobserwować dwa przyciski, z reguły jeden jest zielony (włączenie), a drugi pomarańczowy (wykonanie defibrylacji)
- Elektrody samoprzylepne, na których widnieje instrukcja przyklejenia elektrod
- Rękawiczki nitrylowe
- Maseczka do sztucznej wentylacji
- Nożyczki ratownicze do rozcięcia ubrania
- Ręcznik do przetarcia mokrej klatki piersiowej
- Żyletka do wygolenia owłosienia z miejsca przyklejenia elektrod
Uruchomienie AED i co dalej?
W momencie, w którym uruchomimy AED, urządzenie będzie krok po kroku prowadziło nas zgodnie z wbudowanym algorytmem poprzez wydawanie poleceń głosowych. Jakie możemy usłyszeć komendy ??
- Wyjmij elektrody z opakowania i przyklej je do gołej klatki piersiowej poszkodowanego
- Przyklej elektrody i podłącz wtyczkę elektrod
- Nie dotykaj poszkodowanego
- Analiza rytmu serca, nie dotykaj poszkodowanego
- Defibrylacja zalecana, ładowanie
- Odsuń się od poszkodowanego
- W celu wykonania defibrylacji naciśnij pomarańczowy przycisk
- Defibrylację wykonano, można bezpiecznie dotykać poszkodowanego
- Kontynuuj resuscytację
- Defibrylacja nie zalecana
W zależności od modelu komendy mogą się nieznacznie różnić, jednakże kontekst ich będzie taki sam.
RKO i AED
Musimy pamiętać o bardzo ważnej kwestii, którą już poruszyliśmy wcześniej, w czasie nim AED zostanie przyniesione, w czasie w którym będziemy przygotowywać klatkę piersiową (golić klatkę, rozcinać ubranie, wycierać mokrą klatkę piersiową) uciski klatki piersiowej powinny być cały czas prowadzone! Uciskanie klatki możemy przerwać tylko w momencie w którym AED wyda nam takie polecenie bądź zaobserwujemy oznaki powrotu krążenia.
Praktycznie każdy model urządzenia ma wbudowany metronom (nadaje nam tempo), który będzie wspomagać nas w prowadzonej resuscytacji. Bardziej zaawansowane urządzenia mają wbudowane nawet systemy oceny jakości prowadzonych działań (mierzą głębokość prowadzony ucisków i dają informację z prośbą o poprawę). Jeżeli urządzenie daje nam jakąś informację, to zawsze starajmy się ją przetworzyć i wykonać.
A czy to jest bezpieczne?
Oczywiście że tak!! Pomimo swoich małych rozmiarów jest to urządzenie bardzo zaawansowane technologicznie i bezpieczne dla udzielających pierwszej pomocy. Producenci od samego początku zdawali sobie sprawę, że odbiorcą i użytkownikiem tego urządzenia będzie najprawdopodobniej osoba nie posiadająca wykształcenia medycznego i doświadczeń ratowniczych, dlatego też priorytetem w tworzeniu AED było zapewnieni bezpieczeństwa udzielającemu pierwszej pomocy!! Nie ma możliwości, aby nasze zdrowie bądź życie było zagrożone, jednakże powinniśmy zastosować się do kilku podstawowych zasad:
- Nikt nie może dotykać poszkodowanego w trakcie wykonywania analizy rytmu i wykonywania defibrylacji – jeżeli urządzenie wyczuje dotyk bądź zostaną odklejone elektrody, analiza rytmu będzie wykonana powtórnie
- Skóra poszkodowanego powinna być sucha – chodzi o dokładne przyklejenie elektrod
- Pamiętajmy, działamy energią elektryczną, unikajmy wykonywania działań w środowisku mokrym (kałuża,
w wodzie) - Defibrylator powinien znaleźć się po stronie osoby, która udziela pierwszej pomocy (tak aby nie trzeba było się nachylać nad poszkodowanym)
- Na skórze poszkodowanego, w miejscach w których przykleimy elektrody nie powinno się nic znajdować (w tym owłosienie)
- Nie naklejaj elektrod nad rozrusznikiem serca – jeśli jest widoczny, naklej elektrodę ok. 10 cm poniżej.
- Zawsze naklejaj elektrody zgodnie z rysunkami na ich zewnętrznych częściach
Pamiętaj o tym, że w trakcie nagłego zatrzymania krążenia szybka defibrylacja jest priorytetem i zabiegiem ratującym życie, jednakże nie możemy przerywać ucisków klatki piersiowej. Dlatego po urządzenia AED powinny udawać się wyznaczone przez nas osoby do pomocy. Są aplikacje mobilne wskazujące gdzie znajduje się najbliższe urządzenie – może to znacznie ułatwić odnalezienie najbliższego urządzenia.
AED u dzieci?
Jeżeli AED z którego korzystamy ma moduł pediatryczny (na ekranie głównym będzie najczęściej przełącznik bądź klucz pediatryczny) to można go stosować u dzieci. Może być wymagane zastosowanie innych elektrod aniżeli u osób dorosłych, może zmianie ulec też miejsce, w którym elektrody będą przyklejane (wszystko jest zależne od producenta). Jedynym przeciwskazaniem do wykonania defibrylacji będzie wiek dziecka – poniżej 1 roku życia. W innym przypadku używanie AED jest zawsze wskazane!
Odpowiednie szkolenie to podstawa!
Pomimo tego że AED jest bardzo prostym i intuicyjnym urządzeniem, warto jest przećwiczyć zasady prowadzenia resuscytacji z jego wykorzystaniem oraz praktycznego działania. Zapisując się na szkolenie z pierwszej pomocy nauczysz się praktycznego użytkowania Automatycznego Defibrylatora Zewnętrznego oraz treningu RKO.
Najnowsze komentarze